Różnice między angielskim brytyjskim a amerykańskim

Czy wiesz, że angielski jest oficjalnym językiem w ponad pięćdziesięciu krajach? Oznacza to, że na świecie istnieje kilkadziesiąt różnych odmian tego języka. Najlepiej znane, najczęściej używane i nauczane na kursach językowych są: odmiana brytyjska i amerykańska. Z naszego artykułu dowiesz się, czym się różnią i jakie są między nimi podobieństwa.

Wymowa języka angielskiego - różnice

Różnice pomiędzy akcentem brytyjskim a amerykańskim są teoretycznie łatwe do uchwycenia. Oto najważniejsze z nich:

• wymowa “r” - w brytyjskiej odmianie języka angielskiego “r” wymawiane jest tylko wtedy, gdy stoi za nim samogłoska (np. great, pray, pure). We wszystkich innych przypadkach “r” jest przez Brytyjczyków pomijane, a samogłoska, która je poprzedza, zostaje wydłużona, np. park /pɑːk/, horse /hɔːs/ lub further /ˈfɜːðə/. Amerykanie, podobnie jak Polacy, wymawiają “r” w każdej sytuacji, kiedy jest ono napisane: /pɑrk/, /hɔrs/ i /ˈfɜrðər/.

• inna długość samogłosek - akcent brytyjski charakteryzuje się dłuższym wypowiadaniem samogłosek, co częściowo spowodowane jest omijaniem “r”, choć nie tylko. Również w słowach, które nie zawierają “r”, można zaobserwować ten proces, np. caught - /kɔːt/ (bryt.) /kɑt/ (am.)

                   need - /niːd/(bryt.) /nid/ (am.)

                   shoe  /ʃuː/(bryt.)  /ʃu/ (am.)

• wymowa /t/ - kiedy /t/ pojawia się przed samogłoską, Amerykanie często wymawiają je jak szybkie /d/. W standardowym akcencie brytyjskim jest ono wypowiadane zupełnie normalnie. W niektórych odmianach regionalnych brytyjskiego, np. słynnym londyńskim cockney, występuje w tym przypadku tzw. zwarcie krtaniowe (glottal stop), brzmi ono trochę jak przerwa między dwoma słówkami.

• wymowa /j/ - w angielskim amerykańskim /j/ jest pomijane w wymowie, kiedy występuje po /t, d, n, l, s, z/, w odmianie brytyjskiej nie ma to miejsca np.
  • /t/ tune /tjuːn, tun/,
  • /d/ duty /ˈdjuːti, ˈduti/,
  • /n/ new /njuː, nu/,
  • /l/ lewd /ljuːd, lud/,
  • /s/ suit /sjuːt, sut/,
  • /z/ exude/ɪgˈzjuːd, ɪgˈzud/

• intonacja - różnice pomiędzy brytyjskim i amerykańskim angielskim obejmują również melodię języka. Brytyjczycy akcentują najważniejsze słowa w zdaniu - intonacja rośnie przy nich, a następnie opada. W odmianie amerykańskiej intonacja cały czas się znosi od słowa, na które pada główny akcent w zdaniu. 

Pamiętaj, że zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i w Stanach Zjednoczonych istnieje cała masa dialektów regionalnych i wymienione powyżej punkty nie stanowią sztywnych reguł, a jedynie uogólnione zasady. Zdarza się, że Brytyjczycy, zwłaszcza Ci pochodzący z północnych części Wysp, wymawiają /r /w każdej sytuacji, a Amerykanie przedłużają samogłoski. Przykładem takiego mieszania akcentów jest sam książę Harry.

Różnice w gramatyce języka angielskiego

Różnice pomiędzy dwoma najpopularniejszymi odmianami języka angielskiego znajdziemy także w gramatyce. Nie wpływają one na komunikację pomiędzy Brytyjczykami a Amerykanami, sprawiają za to trochę trudności osobom uczącym się. Oto najważniejsze z nich.

Past Simple i Present Perfect

W brytyjskiej odmianie języka angielskiego czas Present Simple jest stosowany znacznie częściej. Mieszkańcy USA wolą Past Simple. Spójrz na poniższe przykłady:

Tina feels ill. She's eaten too much. (bryt.)  ale Tina feels ill. She ate too much. (am.)

I can't find my keys. Have you seen them anywhere? (bryt.) ale I can't find my keys. Did you see them anywhere? (am.)

Użycie czasu Past Perfect

Amerykanie częściej za to stosują czas Past Perfect, kiedy mówią o czynnościach, które nastąpiły bezpośrednio jedna po drugiej w przeszłości: 

We watched the news, then we watched a documentary. (bryt.) ale We had watched the news, then we watched a documentary. (am.)

Have got to i have to

W amerykańskiej odmianie języka angielskiego nie stosuje się have got dla określenia przynależności. Jest to konstrukcja typowo brytyjska.

I’ve got two older sisters. (bryt.) ale I have two older sisters. (am.)

Shall

W angielskim brytyjskim, w sytuacjach formalnych często stosuje się shall z pierwszą osobą liczby pojedynczej (I) i mnogiej (we)  zamiast will. 

I shall be back in about an hour. 

We shall be talking about all the details next time .

W angielskim amerykańskim nie ma to miejsca. 

Get

Brytyjczycy odmieniają nieregularny czasownik get w następujący sposób: get - got - got. W wersji amerykańskiej III forma get to gotten. 

The weather has got hotter this week and we’re expecting heatwave. (bryt.)

The weather has gotten hotter this week and we’re expecting heatwave. (am.)

W amerykańskiej odmianie angielskiego, czasownik get używany jest w znaczeniu “zdołać”. “osiągnąć coś”. W odmianie brytyjskiej już nie.

I got to climb some mountains during my vacation.

Potrzebujesz lepiej znać angielski?

Różnice w słownictwie

Najlepiej różnice pomiędzy angielskim brytyjskim a amerykańskim dostrzegalne są w słownictwie. Wiele przedmiotów codziennego użytku określanych jest za pomocą zupełnie innych wyrazów. Poniżej znajdziesz listę najważniejszych z nich.

Pisownia w języku angielskim - różnice

Brytyjczycy, jak zawsze przywiązani do tradycji, zachowali zasady pisowni sięgające XVII wieku i zapis słów pochodzących z innych języków - głównie francuskiego i niemieckiego - w ich oryginalnej formie. Amerykanie uprościli wiele z nich, tak aby bardziej odpowiadały swojemu angielskiemu brzmieniu. Najczęściej dotyczy to końcówek.

Dwie kolejne różnice, o których warto wiedzieć, to:

• w brytyjskiej odmianie języka angielskiego, w czasownikach kończących się na -l, przed którym występuje samogłoska, dodając końcówkę -ing lub -ed, podwajamy -l, np. travel - travelled - travelling. Nie dzieje się tak w wersji amerykańskiej, np. travel - traveled - traveling.

• brytyjskie słowa, w których stoją obok siebie dwie samogłoski: ae lub oe, w wersji amerykańskiej pisane są tylko z -e, np. leukaemia - leukemia

manoeuvre - maneuver

estrogen - estrogen

paediatric - pediatric

Interpunkcja

Różnice w interpunkcji pomiędzy angielskim brytyjskim i angielskim amerykańskim można sprowadzić do czterech punktów:

• zapis dat - jeśli dostaniesz maila w języku angielskim z zaproszeniem na spotkanie 3/4/2020, to wybierzesz się na nie trzeciego kwietnia czy czwartego marca? Brytyjczycy stosują zapis dat identyczny do naszego, a więc 3/4/2020 oznaczać będzie 3 kwietnia 2020. Amerykanie na pierwszym miejscu stawiają miesiąc, a dopiero na drugim dzień. Jeśli mail pisany był przez mieszkańca USA, zarezerwuj sobie na spotkanie 4 marca 2020.

• zapis tytułu przed imieniem i/lub nazwiskiem - zapis amerykański to Mr., Mrs. i Ms. - z kropką. Brytyjczycy jej nie stawiają.

• zapis godzin - maleńka różnica, której prawdopodobnie nigdy nie zauważyłeś. W odmianie brytyjskiej godziny zapisujemy z kropką, np. 10.00. W wersji amerykańskiej stosujemy dwukropek - 10:00. 

• cytaty - to zagadnienie jest odrobinę bardziej skomplikowane. W brytyjskiej odmianie języka angielskiego cytat rozpoczynamy pojedynczym cudzysłowem, cytat w cytacie ujęty będzie w podwójny cudzysłów, znaki interpunkcyjne niebędące częścią cytatu umieszczane są za cudzysłowem. Amerykanie robią dokładnie odwrotnie. Porównaj te dwa zdania: 

‘I love lyrics that tell stories’, said the songwriter, ‘like in Marc Cohn’s song where he says that he “put on his blue suede shoes and boarded the plane.”’ - wersja brytyjska

“I love lyrics that tell stories,” said the songwriter, “like in Marc Cohn’s song where he says that he ‘put on his blue suede shoes and boarded the plane.’” - wersja amerykańska

Jakie wyróżniamy dialekty języka angielskiego?

Czym jest dialekt? To forma języka charakterystyczna dla danego regionu lub grupy społecznej. W przypadku języka angielskiego rozróżnianych jest aż 160 różnych dialektów na całym świecie. W samej Anglii jest ich aż 29 - i to nie licząc dialektów z Walii, Szkocji, Północnej Irlandii i okolicznych wysp. Na drugim miejscu znajdują się Stany Zjednoczone z 27 dialektami, Indie - 14 dialektów, Irlandia - 13 dialektów i Australia - 9 dialektów. Pełną listę angielskich dialektów ze wszystkich zakątków świata znajdziesz pod tym linkiem. 

British i American English - komunikacja przede wszystkim

Czy różnice w wymowie, słownictwie i gramatyce przeszkadzają w skutecznej komunikacji pomiędzy osobami pochodzącymi z różnych krajów anglojęzycznych? Jeśli tylko wypowiedzi którejś ze stron nie są naszpikowane regionalizmami, komunikacja nie stanowi problemu - w końcu nie bez powodu angielski stał się językiem międzynarodowym! 

Innym pytaniem, które zadają sobie czasem osoby rozpoczynające naukę języka angielskiego, jest, czy lepiej postawić na British czy American English? Nowoczesne kursy językowe pozwalają Słuchaczom zapoznać się z różnymi odmianami angielskiego, np. poprzez nagrania z udziałem native speakerów z różnych części świata. Tak naprawdę, nie ma więc znaczenia, którą odmianę angielskiego wybierzesz. Obie pozwolę  Ci swobodnie komunikować się na całym świecie.

Potrzebujesz lepiej znać angielski?