Przedrostki i przyrostki angielski
Przedrostki (ang. prefixes) i przyrostki (ang. suffixes) są rodzajami afiksów, czyli elementów dodawanych do słów bazowych w celu zmiany ich znaczenia lub tworzenia nowych słów. Nowych znaczeń. Różnią się one jednak lokalizacją. Przedrostek znajduje się "przed" danym słowem, natomiast przyrostek znajduje się "przy" słowie, a dokładnie na jego końcu.
Przedrostki angielski zasady
Przedrostki są afiksami dodawanymi na początku słowa bazowego. Zmieniają one znaczenie słowa, nie zmieniając jednak jego części mowy. Przykładowo, dodanie przedrostka "un-" do wspomnianego słowa "happy" tworzy słowo "unhappy", które jest przeciwieństwem, czyli "nieszczęśliwy". Inne przykłady przedrostków to "re-", "dis-", "pre-", "post-".
Przyrostki w angielskim
Przyrostki są afiksami dodawanymi na końcu słowa bazowego. Oprócz zmiany znaczenia słowa, przyrostki mogą również zmieniać jego część mowy. Na przykład, dodanie przyrostka "-ness" do wspomnianego słowa "happy" tworzy słowo "happiness", które jest rzeczownikiem (szczęście). Inne przykłady to "-ly", "-able", "-ment", "-tion".
Przedrostki w angielskim
Oto lista najbardziej popularnych przedrostków w języku angielskim:
Un- (negatywny): używany do tworzenia przeciwieństw lub wskazania braku czegoś.
Przykłady: unhappy (nieszczęśliwy), uncertain (niepewny), unable (niezdolny).
Re- (pozytywny/neutralny): oznacza powtórzenie lub cofnięcie się do poprzedniego stanu.
Przykłady: rewrite (przepisać), return (wrócić), rebuild (odbudować).
Pre- (pozytywny/neutralny): wskazuje na coś, co dzieje się przed innym zdarzeniem.
Przykłady: prehistoric (prehistoryczny), preview (przedpremiera).
Dis- (negatywny): używany do wyrażenia przeciwieństwa.
Przykłady: dislike (nie lubić), disapprove (nie akceptować), disassemble (rozebrać).
Mis- (negatywny): oznacza źle, niewłaściwie.
Przykłady: misinterpret (źle zinterpretować), mislead (wprowadzić w błąd).
Over- (negatywny/pozytywny): może wskazywać na nadmiar lub bycie ponad czymś.
Przykłady: overeat (przejadać się), overlook (przeoczyć), overachieve (osiągać więcej niż oczekiwano).
Under- (negatywny): oznacza niewystarczająco, poniżej normy.
Przykłady: underpaid (źle opłacany), underestimate (nie doceniać).
Inter- (neutralny): oznacza pomiędzy lub wśród.
Przykłady: international (międzynarodowy), interact (wchodzić w interakcje).
Intra- (neutralny): oznacza wewnątrz.
Przykłady: intramural (wewnątrzszkolny), intravenous (dożylny).
Post- (pozytywny/neutralny): wskazuje na coś, co dzieje się po innym zdarzeniu.
Przykłady: postwar (powojenny), postgame (po meczu).
Przedrostki w języku angielskim
Przedrostki możemy podzielić na pozytywne (neutralne) oraz negatywne.
Przedrostki pozytywne
Pro-: na rzecz, popierający.
proactive (proaktywny), promote (promować), protect (chronić), professional (profesjonalny), progress (postęp).
Super-: ponad, wyżej niż.
superhuman (nadludzki), supermarket (supermarket), superpower (nadprzyrodzony), supersensitive (nadmierne wrażliwy), superstar (gwiazda).
Negatywne przedrostki angielski
Non-: oznacza brak, nieobecność lub przeciwieństwo.
nonviolent (nieagresywny), nonstick (nieprzywierający), nonfiction (literatura faktu), nonstop (bez przerwy), nonsmoker (niepalący).
Anti-: przeciw, przeciwny.
antifreeze (środek przeciw zamarzaniu), antibiotic (antybiotyk), antidote (przeciwdziałanie), antisocial (aspołeczny).
Dis-: wyraża przeciwieństwo, negację.
Disagree (nie zgadzać się), disappear (znikać), disrespect (brak szacunku), disapprove (nie akceptować), discomfort (dyskomfort).
Przyrostki w angielskim
Oto kilka przykładów przyrostków w języku angielskim wraz z ich funkcją i przykładami:
"-ly" (przysłówek)
quickly (szybko), happily (szczęśliwie), loudly (głośno)
"-ness" (rzeczownik)
happiness (szczęście), kindness (życzliwość), sadness (smutek)
"-able" (przymiotnik)
comfortable (wygodny), understandable (zrozumiały), adaptable (dopasowujący się)
"-ment" (rzeczownik)
movement (ruch), improvement (poprawa), development (rozwój)
"-tion" (rzeczownik)
information (informacja), education (edukacja), organisation (organizacja)
"-er" (rzeczownik lub przymiotnik)
teacher (nauczyciel), baker (piekarz), faster (szybszy)
"-est" (rzeczownik lub przymiotnik)
biggest (największy), smartest (najmądrzejszy), fastest (najszybszy)
"-ful" (przymiotnik)
helpful (pomocny), useful (użyteczny), careful (ostrożny)
"-less" (przymiotnik)
fearless (nieustraszony), careless (beztroski), homeless (bezdomny)
"-ism" (rzeczownik)
capitalism (kapitalizm), socialism (socjalizm), racism (rasizm)
Przedrostki przed datami angielski
W języku angielskim przedrostki używane przed datami mają ważne znaczenie dla określenia kontekstu czasowego. Oto niektóre z najczęściej używanych:
Pre-: oznacza "przed" w sensie czasowym. Wskazuje okres przed pewnym punktem w historii lub przed określonym wydarzeniem.
Przykład: pre-war (przedwojenny).
Post-: przeciwieństwo przedrostka "pre-", „post-„. Wskazuje okres po pewnym wydarzeniu.
Przykład: post-war (powojenny).
Mid-: wskazuje na środek określonego okresu.
Przykład: mid-1990s (połowa lat 90).
Early-: określa wczesny okres danej jednostki czasowej, takiej jak dekada, wiek, itp.
Przykład: early 21st century (na początku XXI wieku).
Late-: odnosi się do późniejszego okresu w danej jednostce czasowej.
Przykład: late 2020s (koniec lat 20. XXI wieku).
Angielski przedrostki
Każdy z prezentowanych przedrostków wnosi znaczący wkład w znaczenie słów, do których są dodawane, co całkowicie zmienia ich pierwotne znaczenie lub dostarcza nowych niuansów. Warto sporządzić listę z podziałem na pozytywne i negatywne i przyjrzeć się jak wiele nowych znaczeń otrzymujemy.
