Jak wszystkie inne rzeczowniki, także rzeczowniki złożone służą do określania osoby, miejsca lub rzeczy. Składają się z przynajmniej dwóch słów, które w połączeniu tworzą zupełnie nowy wyraz, np. key + board = keyboard (klawisz + deska = klawiatura). Co ważne, znaczenie utworzonego słowa często nie ma nic wspólnego ze znaczeniem wyrazów, z których powstało. Świetnym przykładem takiej sytuacji jest hot dog - parówka lub parówka w bułce. Hot to “gorący, zgrzany”, dog - “pies”. Rzeczownik powstały z ich połączenia nie ma nic wspólnego z prostą kombinacją przymiotnika i rzeczownika. O ile parówka może być gorąca, rodzajem psa na pewno nie jest. Spójrz na poniższe zdania:
I’m getting hungry. I’ll get a hot dog on my way home. - Robię się głodny. Kupię hot doga w drodze do domu.
The hot dog was tired and thirsty. - Zgrzany pies był zmęczony i spragniony.
Formy zapisu rzeczowników złożonych
Najbardziej problematycznym aspektem czasowników złożonych jest forma zapisu. Istnieją trzy możliwości:
- forma zamknięta - oznacza zapis w postaci jednego słowa, np. basketball (koszykówka), redhead (rudzielec), makeup (makijaż), keyboard (klawiatura)
- z myślnikiem - poszczególne elementy rzeczownika złożonego łączymy myślnikiem, np. six-pack (sześciopak), five-year-old (pięciolatek), father-in-law (teść)
- forma otwarta - poszczególne elementy zapisywane są osobno, lecz tworzą jedną znaczeniową całość, np. post office (urząd pocztowy), upper class (klasa wyższa), attorney general (prokurator generalny)
Skąd wiadomo, która z powyższych trzech form zapisu jest poprawna? Niestety, działa tutaj dokładnie ta sama zasada, z którą mamy do czynienia w przypadku czasowników nieregularnych. Nie istnieją żadne reguły, które uprościłyby naukę. Ucząc się nowego rzeczownika złożonego, musisz zapamiętać jego pisownię, a w razie potrzeby - sprawdzić ją w słowniku.
W amerykańskiej odmianie języka angielskiego obserwuje się tendencję do stosowania formy zamkniętej w przypadku często używanych rzeczowników złożonych, np. takeout (jedzenie na wynos), takeoff (start samolotu). Brytyjczycy i Kanadyjczycy w takich przypadkach wolą wersję z myślnikiem.
Konstrukcje Compound Nouns
Rzeczowniki złożone powstają z połączeń różnych części mowy. Najczęściej, główne znaczenie niesie ze sobą drugie słowo, a pierwsze je określa. W ramce poniżej znajdziesz przykłady konstrukcji powstałych z różnych połączeń.
|
połączenie
|
przykłady rzeczowników złożonych w języku angielskim
|
|
przymiotnik + przymiotnik
|
red-orange (czerwonopomarańczowy), turquoise blue (turkusowo niebieski), golden yellow (złotożółty)
np. Golden yellow is no longer popular. - Złotożółty nie jest już popularny.
|
|
przymiotnik + rzeczownik
|
blackboard (tablica), full moon (pełnia księżyca), top hat (cylinder)
np. Mark was wearing a top hat at the Halloween party. - Mark miał na głowie cylinder na przyjęciu halloweenowym.
|
|
przymiotnik + czasownik
|
dry-cleaning (czyszczenie na sucho), public speaking (przemowa publiczna), wet sanding (szlifowanie na mokro)
np. This coat needs dry-cleaning. - Ten płaszcz wymaga czyszczenia na sucho.
|
|
rzeczownik + rzeczownik
|
toothpaste (pasta do zębów), wallpaper (tapeta), fish tank (akwarium)
np. Remember to clean the fish tank today! - Pamiętaj, żeby wyczyścić dzisiaj akwarium!
|
|
rzeczownik + przyimek
|
love-in (spotkanie dzieci kwiatów), hanger on (pochlebca), passer-by (przechodzień)
np. In the 1960s, a love-in was a form of peaceful protest. - W latach sześćdziesiątych spotkanie dzieci kwiatów stanowiło formę pokojowego protestu.
|
|
rzeczownik + czasownik
|
haircut (fryzura), snowfall (opady śniegu), photo shoot (sesja fotograficzna)
np. My photo shoot was cancelled because of a bad weather. - Moja sesja zdjęciowa została odwołana z powodu złej pogody.
|
|
przyimek + rzeczownik
|
underworld (świat przestępczy), bystander (obserwator), afterlife (życie pozagrobowe)
np. Do you believe in the afterlife? - Czy wierzysz w życie pozagrobowe?
|
|
przyimek + czasownik
|
output (produkcja, wyniki pracy), income (dochód), overthrow (obalenie, np. rządu)
np. We need to increase the output if we want to stay on the market. - Musimy zwiększyć produkcję, jeśli chcemy utrzymać się na rynku.
|
|
czasownik + rzeczownik
|
swimming pool (basen), breakwater (falochron), washing machine (pralka)
np. The old breakwater protected the village during the storm last night. - Stary falochron chronił wioskę podczas burzy zeszłej nocy.
|
|
czasownik + przyimek
|
takeout (jedzenie na wynos), check-in (stanowisko odprawy na lotnisku), drawback (wada)
np. Location is the biggest drawback of my new job. - Lokalizacja to największa wada mojej nowej pracy.
|
Tworzenie liczby mnogiej Compound Nouns
Pewnie nie będzie dla Ciebie zaskoczeniem, że nie istnieją ścisłe zasady regulujące sposób tworzenia liczby mnogiej rzeczowników złożonych. Są jednak pewne wytyczne, którymi można się kierować.
- w rzeczownikach złożonych zapisywanych z myślnikiem lub osobno końcówka -s dodawana jest do rzeczownika, np. mothers-in-law - teściowe, full moons - pełnie księżyca
- rzeczowniki złożone w formie zamkniętej przyjmują -s na końcu słowa, np. incomes - dochody, drawbacks - wady
- jeśli pośród elementów składowych rzeczownika złożonego nie ma rzeczownika, końcówka -s dodawana jest na końcu, także w przypadku formy otwartej lub z myślnikiem, np. go-betweens - pośrednicy, higher ups - zwierzchnictwo w firmie (nieformalne).
Jeśli szukasz dalszych informacji na temat gramatyki języka angielskiego, zapraszamy do zapoznania się z innymi artykułami na naszej stronie.
<< Rzeczowniki angielskie
