Halloween - u źródeł święta
Halloween sięga korzeniami jednego z najważniejszych celtyckich świąt - Samhain. To święto jesiennego słońca obchodzono przez trzy dni - od zachodu słońca 31 października do 2 listopada - było dla Celtów był to początkie nowego roku. Ponad dwa tysiące lat temu na terenie obecnej Anglii, Szkocji, Irlandii oraz Walii wierzono, że podczas wigilii święta Samhain na ziemię zstępują duchy osób, które zmarły w ubiegłym roku.
Duchy przybywające z zaświatów poszukiwały ciał osób żywych, aby zamieszkać w nich na kolejny rok. Aby je odstraszyć, ludzie przebierali się w stare podarte ubrania i często przywdziewali maski, w nadziei że duchy wezmą ich za inne zbłąkane dusze. W celach przebłagalnych wystawiali natomiast przed domy pożywienie.
Także mitologiczne boginie schodziły wtedy do piekieł, aby szukać swoich ukochanych - celtycka Cailleach wyruszała do podziemia, aby znaleźć Słonecznego Króla. Podczas gdy władcy panteonu mieli ważniejsze sprawy na głowie, pomniejsze demony miały używanie i hasały wśród ludzi. Samhain to był czas, w którym granice pomiędzy światem żywych i umarłych stały otworem.
Sama nazwa Halloween pochodzi zapewne od angielskich słów All Hallows’ Eve - Wigilia Wszystkich Świętych. Bo kiedy chrześcijaństwo zaczęło wypierać na Wyspach wierzenia chtoniczne, ludzie wprawdzie z czasem zaczęli obchodzić Dzień Zaduszny, ale wiele związanych z nim obchodów zapożyczono z Samhain i do dziś opierają się one próbie czasu. W Wielkiej Brytanii nie obchodzi się Dnia Wszystkich Świętych tak jak w Polce. Co prawda Święto Zmarłych w UK, czyli All Saint’s Day wypada w dniu 1 listopada, ale nie ma wtedy zwyczaju odwiedzania grobów bliskich.
Kiedy obchodzone jest Halloween w Anglii
Święto Halloween obchodzone jest w Anglii wieczorem i nocą 31 października. Obchody mają charakter komercyjny i rozrywkowy. Halloween odbywa się zawsze w ostatnim dniu października bez względu na dzień tygodnia. Obok konotacji z Samhain, data ma także związek z legendą, której zawdzięczamy także najpopularniejszą halloweenową ozdobę - drążoną dynię ze świeczką w środku.
Mawiają, że Jack-o’-lantern, czyli halloweenowa dynia, swoją nazwę zawdzięcza mężczyźnie o imieniu Jack. Irlandczyk ten obiecał swoją duszę diabłu, w zamia oczekując bogactwa. Tuż przed Halloween diabeł wrócił po zapłatę i choć Jackowi udało się go uwięzić, sam zmarł 31 października. Legenda głosi, że Jack musi spacerować z latarnią po ziemi aż do dnia sądu ostatecznego.
Zwyczaje związane z brytyjskimi obchodami Halloween
Haloween to przednia zabawa. Strojenie domów, szykowanie strojów i tradycyjnych potraw to wielka frajda dla dorosłych i dzieci. To święto obchodzone tak samo hucznie i z pasją jak Boże Narodzenie.
Straszne stroje
Nie ma Halloween bez strrrasznych kostiumów. Obwiązują one zarówno dzieci chodzące od domu do domu w ramach zabawy Trick-or-treat(ing), jak i młodych dorosłych, którzy często spędzają ten wieczór i noc na zabawach w popularnych klubach - bilety często rezerwować trzeba z dużym wyprzedzeniem. Kto świętuje Halloween, przebiera się nie tylko za zombie, wampira, czarownicę, ducha czy upiora, ale także za popularną postać z filmowego horroru czy komiksu.
Trick-or-treat(ing)
Trick-or-treat(ing) czyli cukierek albo psikus to zabawa polegająca na tym, że przebrane dzieci chodzą od domu do domu i proszą o słodycze lub drobne pieniążki. Odwiedza się domy udekorowane zgodnie z halloweenową tradycją, a jeśli mieszkańcy odmówią "daniny" - płata się im psikusy. Kto nie chce brać udziału w zabawie, wywiesza w ostatni dzień października na drzwiach kartki informujące o tym fakcie.
Uznaje się, że Trick-or-treat(ing) to halloweenowa wersja starego europejskiego zwyczaju, zgodnie z którym w Dniu Zadusznym biedni ludzie odwiedzali domy zamożniejszych sąsiadów, by dostać kawałek ciasta, w zamian za modlitwę za wszystkich zmarłych w danej rodzinie. Zwyczaj znany jako jako "souling" został przejęty przez dzieci, a psikusy wzięły się... skąd się wzięły psikusy???
Tradycyjne potrawy na Halloween
W ramach halloweenowych przekąsek możemy postawić na stole żelki w kształcie pająków, nietoperzy czy gałek ocznych. Możemy też upiec ciasteczka w strrrasznych kształtach, korzystając z formy abo przygotować słodkości w kształcie paluszków czarownicy. Miąższ wydrążonej dyni może posłużyć do zrobienia zupy.
Słownictwo Halloween - przydatne zwroty i angielskie słówka na Halloween
Powszechnie łączone z Halloween jest powiedzonko "Trick or treat!", które najczęściej tłumaczy się jako "Cukierek albo psikus!", ale to nie jedyne, co możesz tego wieczoru usłyszeć wszędzie tam, gdzie obchodzi się Halloween. Jeśli chodzi o słownictwo związane z Halloween angielski obfituje w różnego rodzaju wyrazy i wyrażenia w większym bądź mniejszym stopniu oddające atmosferę tego święta. Pamiętaj też, że na Halloween nadają się także praktycznie wszystkie standardowe określenia związane ze strachem, straszeniem czy psikusami.
Halloween słówka po angielsku
W pierwszej kolejności przedstawiamy najpopularniejsze słówka związane z Halloween wraz z ich tłumaczeniami na język polski. Na tej liście znajduje się też garść przymiotników powszechnie używanych do wyrażania różnego rodzaju emocji - mamy nadzieję, że okażą się przydatne. Oto lista:
- apparition – widmo
- banshee – zjawa
- bat – nietoperz
- black cat – czarny kot
- bogeyman – straszydło, licho
- bones – kości
- broomstick – miotła
- cackle – rechot
- candle – świeca
- cape – peleryna
- carve – wydrążyć
- casket – trumna (z otwieraną połówką wieka)
- cauldron – kocioł
- cemetery - cmentarz (poza terenem kościoła)
- chilling – mrożący krew w żyłach
- cobweb – pajęczyna
- coffin - trumna (tradycyjna)
- corpse – zwłoki
- costume – kostium
- creepy – straszny
- crow – wrona
- dark – ciemny
- darkness – mrok, ciemność
- dead – martwy
- devil – diabeł
- disguise – przebranie
- eerie – upiorny, pełen grozy
- evil – zły
- evil spirits – złe duchy
- fairy – wróżka
- fangs – kły
- flashlight – latarka
- fright – strach, straszydło
- ghost – duch
- ghoul – upiór
- ghoulish – upiorny
- goblin – chochlik
- goodies – pyszności
- grave – grób
- graveyard – cmentarz (przy kościele)
- grim – ponury
- Grim Reaper – ponury żniwiarz (śmierć)
- gruesome – makabryczny
- haunted house – nawiedzony dom
- howl – skowyt
- imp – diabełek
- jack-o'-lantern – latarnia z wydrążonej dyni
- monster – potwór
- moonlight – światło księżyca
- mummy – mumia
- night – noc
- nightmare – koszmar
- phantom – widmo
- prank – psikus, kawał
- pumpkin – dynia
- scarecrow – strach na wróble
- scary – straszny
- scream – krzyk
- skeleton – szkielet
- skull – czaszka
- sorcerer – czarnoksiężnik
- soul – dusza
- spider – pająk
- spooky – straszny
- supernatural – nadprzyrodzony
- superstitions – przesądy
- sweets – cukierki (British English)
- tomb – grobowiec
- tombstone – nagrobek
- trick or treat – cukierek albo psikus
- vampire – wampir
- werewolf – wilkołak
- wicked – nikczemny
- witch – wiedźma
- wizard - czarodziej
- zombie – zombie
Wyrażenia i zwroty na Halloween słownictwo angielskie
Poniżej znajdziesz także przydatne 31 października zwroty i słówka Halloween po angielsku. Oto one:
- to dress up as – przebrać się za (kogoś)
- to be under a spell – być pod wpływem zaklęcia
- to be burned alive – zostać spalonym żywcem
- to be burned at the stake – zostać spalonym na stosie
- to believe in ghosts – wierzyć w duchy
- to carve a jack-o'-lantern – wydrążyć dynię na latarnię
- to come back to haunt – wrócić by (kogoś) nawiedzać
- to decapitate – ściąć głowę
- to disguise yourself – przebrać się, zmienić wygląd
- to don a costume – przywdziać przebranie
- to enchant – zaczarować
- to execute – dokonać egzekucji
- to hang – powiesić
- to haunt – prześladować, nękać
- to go trick or treating – chodzić po domach w czasie Halloween
- to petrify – przerazić
- to play a prank – spłatać psikusa
- to predict the future – przewidywać przyszłość
- to throw a Halloween party – urządzić imprezę na Halloween
- to ward off ghosts – przepędzać duchy
- to wear a mask – nosić maskę
Słówka na Halloween po angielsku - idiomy
Mamy nadzieję, że przydadzą Ci się zebrane powyżej zwroty i słówka po angielsku Halloween ma również swoje idiomy, które przedstawiamy na liście poniżej:
- death trap – śmiertelna pułapka
- night owl – nocny Marek
- as blind as a bat – ślepy jak kret
- in cold blood – z zimną krwią
- over my dead body – po moim trupie
- to be a scaredy cat – mieć cykora
- scared stiff – sztywny ze strachu
- scared to death - śmiertelnie przestraszony
- to tremble like a leaf - trząść się ze strachu
- to strike a chill into somebody - przyprawić kogoś o dreszcze
- yellow-bellied - tchórzliwy
- to make one's blood run cold - zmrozić komuś krew w żyłach
- to have skeletons in the closet – mieć sekrety/tajemnice, które nie powinny wyjść na jaw
- the cat’s out of the bag – wyszło szydło z worka
- to dig your own grave – grabić sobie
- to get goose bumps - dostać gęsiej skórki
- to play devil’s advocate – być adwokatem diabła
- to stab someone in the back – wbić komuś nóż w plecy
- to stir the pot – sprawiać kłopoty
Tradycje Halloween w Wielkiej Brytanii a Halloween w Polsce
Jeśli chodzi o Halloween tradycja obchodzenia tego święta w Polsce jest jeszcze bardzo świeża (nieco więcej na ten temat piszemy poniżej), a znakomitą większość wzorców Polacy czerpią z kraju, w którym to święto cieszy się chyba największą popularnością - czyli ze Stanów Zjednoczonych.
W tym kontekście warto podkreślić, że w odniesieniu do Halloween tradycja anglosaska jest nieco inna niż ta w USA. Zasadniczą różnicę stanowi przywiązanie Brytyjczyków do raczej tradycyjnych, zdecydowanie bardziej przerażających przebrań i kostiumów - zombie, duchy oraz inne naprawdę przerażające istoty są tu na porządku dziennym.
Charakterystyczne dla Halloween tradycje brytyjskie to również wiara, że orzechy stanowią skuteczny amulet chroniący przed złem (a dokładniej przed diabłem - nut-gathering Devil), a także przekonanie, że po Halloween nie wolno jeść jeżyn, gdyż zostały skalane przez irlandzkiego z pochodzenia ducha nazywanego púca.
Tradycja Halloween skąd pochodzi w naszym kraju?
Tradycja dyni na Halloween i obchodzenia samego święta jest w Polsce bardzo młoda - szacuje się, że od około 30 lat to anglosaskie święto zyskało w naszym kraju większą popularność. Zapożyczyliśmy je, rzecz jasna, nie z Wielkiej Brytanii, a ze znacznie bardziej skomercjalizowanego źródła - z USA.
Kiedy jest Halloween w Polsce?
W tym przypadku wielkiego zaskoczenia nie będzie: data jest dokładnie ta sama, co w przypadku USA czy Wielkiej Brytanii. Mówiąc prościej, na pytanie "Kiedy Halloween w Polsce?" odpowiedź brzmi: 31 października. Dodajmy jeszcze dla porządku, że na chwilę obecną nie istnieje żaden prawny zakaz obchodzenia Halloween w Polsce - każdy może je świętować bez obawy o mandat karny czy aresztowanie z tego powodu.
Podsumowanie
Tradycje halloweenowe w Wielkiej Brytanii trzymają się mocno, choć badania wykazały, że starsi Brytyjczycy uważają Halloween za typowo amerykańskie święto i często udają tej nocy, że nie ma ich w domu... Niektóre zamki dają możliwość spędzenia nocy z 31. października na 1. listopada w lochach w oczekiwaniu na tajemnicze duchy. Skorzystalibyście?
