Historia świąt wielkanocnych w UK
Jak wyglądały początki Wielkanocy w Anglii i skąd wzięły się poszczególne tradycje? Nie wszystko jest jasne, ale wygląda na to, że pomimo obecnego, chrześcijańskiego charakteru tego święta, jego korzeni należy szukać w czasach poprzedzających przybycie tej religii na Wyspy.
Wielkanoc wiąże się z celebracją wiosny i nowego życia. Wielu teologów wierzy, że sama angielska nazwa tego święta - Easter - pochodzi anglosaskiej bogini świtu i wiosny o imieniu Eostre. Dla chrześcijan to przede wszystkim okazja do uczczenia zmartwychwstania Chrystusa, jednak nie tylko oni korzystają z przedłużonego weekendu w Anglii - wyczekują go wszyscy mieszkańcy tego kraju.
Wielkanoc w Polsce i Anglii - porównanie
Polacy i Anglicy dzielą zaskakująco wiele wspólnych tradycji i rytuałów związanych z Wielkanocą: spotkania z rodziną, uczestnictwo w specjalnych mszach i przygotowywanie potraw. Mamy też takie same symbole Wielkiej Nocy - jajka (Easter Egg) i Zajączka (Easter Bunny). Możemy też zaobserwować sporo różnic:
- zapomnij o żurku i białej kiełbasie - angielskie wielkanocne menu obejmuje zupełnie inne potrawy, o czym przeczytasz w dalszej części tekstu.
- nikt nikogo nie polewa wodą - ani perfumami, ani niczym innym w Poniedziałek Wielkanocny. To czas spotkań z rodziną, grillowania, zabawy lub pracy w ogródku - w zależności od upodobań danej osoby.
- szkoły zamykają się na dwa tygodnie - angielscy uczniowie świętują wiosenne święto dwa razy dłużej niż polscy, którzy zwykle mają tygodniową przerwę w nauce.
- DIY, czyli zrób to sam - podczas gdy w Polsce Wielkanoc ma wymiar mocno religijny, w Wielkiej Brytanii dla wielu osób to przede wszystkim długi weekend, ponieważ piątek i poniedziałek to tzw. Bank Holidays, czyli święta państwowe. Cztery wolne dni połączone z piękną, wiosenną aurą to doskonała okazja do tego, aby popracować w ogródku lub przeprowadzić mały remont w domu.
- ważną częścią przygotowań do Świąt w Anglii jest dekorowanie domu wiosennymi kwiatami.
Tradycje wielkanocne w Anglii
Przyjrzyjmy się teraz najważniejszym tradycjom wielkanocnym w Anglii. Część z nich na pewno wyda Ci się znajoma!
Jajka wielkanocne
Podobnie jak w Polsce, jajka są w Wielkiej Brytanii najważniejszym symbolem Świąt Wielkanocnych. Anglicy mają nawet więcej tradycji związanych z nimi niż my! Jajka są dekorowane, jedzone i wymienianie jako podarunki. W Niedzielę Wielkanocną najmłodsi biorą udział w egg hunt, czyli szukaniu ukrytych w ogrodzie lub domu czekoladowych jajek i innych słodkości, które ukrył przed nimi Easter Bunny.
Zabawy Wielkanocne
Egg hunt to nie jedyna zabawa związana z jajkami i Wielkanocą. Inną jest egg rolling, czyli “toczenie jaj”. Ugotowane na twardo i ozdobione jajka układa się na zboczu wzgórza, a następnie popycha. W zależności od wariantu gry zwycięża osoba, której jajko skończy swoją podróż najdalej lub to, które najdłużej się nie rozbije.
Oto kilka innych ciekawych tradycji wielkanocnych, które pielęgnują Anglicy:
- wysyłanie kartek świątecznych - zwyczaj ten sięga XIX wieku i w Anglii wciąż ma się dobrze. Kartki utrzymane są zwykle w zielono-żółtej kolorystyce i przedstawiają młode zwierzątka, które przychodzą na świat wiosną.
- Morris Dancing - chociaż ten ludowy taniec nie jest związany wyłącznie z Wielkanocą, to właśnie w tym czasie możemy go obejrzeć najczęściej, szczególnie w wiejskich częściach Wielkiej Brytanii. Jest to bardzo ciekawe widowisko z użyciem specjalnych kijków i chust. Przykład możesz zobaczyć TUTAJ.
- wysiewanie pietruszki - czy wiesz, że angielska tradycja każe wysiewać pietruszkę w Wielki Piątek? W dawnych czasach wierzono, że to niewinne warzywo ma powiązania z diabłem i zanim wzejdzie, wędruje do piekła i z powrotem aż siedem razy, dlatego powinno znaleźć się w ziemi jak najwcześniej.
Przebieg świąt wielkanocnych
Jak obyczaje wielkanocne w Wielkiej Brytanii wyglądają w poszczególnych dniach? Przyjrzyjmy się temu bliżej!
Wielki Czwartek - Good Thursday
Wielki Czwartek nazywany jest w Anglii na trzy różne sposoby: Holy Thursday, Great Thursday, lub Maundy Thursday. W Wielkiej Brytanii odbywa się w tym dniu ceremonia, której korzenie sięgają XIII wieku. Królowa wręcza zasłużonym obywatelom dwa skórzane woreczki z pieniędzmi. W białym obdarowany otrzymuje monety o nominałach 1, 2, 3 i 4 pensów, a cała kwota równa się wiekowi monarchini. W czerwonym woreczku znajdują się dwie srebrne monety wybijane specjalnie na tę okazję - jedna o nominale 5 funtów, a druga 50 pensów. Obydwie noszą podobiznę aktualnego władcy kraju. Do odebrania symbolicznej jałmużny zaprasza się tylu mężczyzn i kobiet, ile lat liczy królowa. Cała ceremonia nosi nazwę Royal Maundy.
Wielki Piątek - Good Friday
Podczas gdy w Polsce Wielki Piątek związany jest tradycyjnie z postem, w Anglii kojarzy się przede wszystkim z pysznymi bułeczkami o nazwie Hot Cross Buns. To drożdżowe pyszności nadziewane rodzynkami i polane cytrynowym lukrem. Na górze należy obowiązkowo umieścić znak krzyża.
Co ciekawe, zarówno ten symbol, jak i same bułeczki pochodzą z czasów pogańskich i prawdopodobnie stosowano je podczas wiosennych rytuałów. Z tego powodu Kościół usiłował zakazać wypieku bułeczek, a kiedy wszelkie wysiłki spełzły na niczym, królowa Elżbieta I “schryzstianizowała” problematyczny wypiek i zakazała jego spożywania przy okazjach innych niż Boże Narodzenie, Wielkanoc i pogrzeby.
Wielka Sobota - Holy Saturday
Brytyjczycy nie robią nic szczególnego tego dnia - to po prostu czas na odpoczynek i spotkania z rodziną lub przyjaciółmi. Pamiętaj, że prawidłowa angielska nazwa tego dnia to Holy Saturday. Easter Saturday odnosi się do soboty następującej tydzień później.
Niedziela Wielkanocna - Easter Sunday
Niedziela Wielkanocna to punkt kulminacyjny Świąt. Dzieci szukają w tym dniu ukrytych przez Zajączka jajek i małych prezentów. Czy wiesz, że tradycja dekorowania ich sięga 1290 roku, kiedy ówczesny władca Anglii, król Edward I, nakazał udekorowanie 450 jajek, które następnie rozdała jako świąteczne podarunki? Wróćmy jednak do czasów współczesnych. Wiele osób odwiedza w Easter Sunday swoich najbliższych, a świąteczny obiad to najczęściej pieczona jagnięcina.
Lany Poniedziałek - Easter Monday
W niektórych częściach Anglii w Poniedziałek Wielkanocny odbywają się wspomniane wcześniej zawody w toczeniu jaj (egg rolling). Jeśli pogoda na to pozwala, większość Brytyjczyków spędza ten dzień, relaksując się przy grillu.
Potrawy wielkanocne w Anglii
Najważniejszą potrawą wielkanocną w Anglii są niewątpliwie wspomniane wcześniej Hot Cross Buns, często spożywane na gorąco z masłem. Innym przysmakiem, spożywanym tradycyjnie w tym czasie jest Simnel Cake - ciasto przygotowywane od czasów średniowiecza! Przypomina nieco owocowy keks z dodatkowymi warstwami marcepanu. Czasami dekoruje się go dodatkowo jedenastoma kulkami z marcepanu na cześć jedenastu apostołów (Judasz zostaje, oczywiście, pominięty). Charakterystyczna, żółta barwa tego pysznego ciasta jest wynikiem dodatku szafranu.
Wielkanoc po angielsku - słówka
Jeśli czytasz ten artykuł, możemy śmiało założyć, że interesuje Cię nauka angielskiego, prawda? Bez względu na to, czy już to robisz, czy rozpoczęcie tej przygody dopiero przed Tobą, mamy dla Ciebie coś fajnego: listę angielskich słówek związanych z Wielkanocą!
Wielkanocne słówka związane z religią i tradycją:
Bible - Biblia
Birth - narodziny
Christ - Chrystus
Church - kościół
Rebirth - odrodzenie
Resurrection - zmartwychwstanie
Spring - wiosna
Wielkanocne tradycje i zabawy:
Basket - koszyk
Dip - zanurzać, maczać
Dye - farbować
Easter basket - koszyczek wielkanocny
Easter bunny - króliczek wielkanocny
Easter dinner - obiad wielkanocny (w Niedzielę Wielkanocną)
Easter parade - parada wielkanocna
Eggs - jajka
Egg decorating - dekorowanie jajek
Egg hunt - polowanie na jajka (szukanie ich w ogrodzie lub w domu)
Hard boiled - ugotowany na twardo
Hide - ukrywać
Paint - malować
Shell - skorupka
Spoon - łyżka
Wielkanocne kwiaty
Lilies - lilie
Tulips - tulipany
Daffodils - żonkile
Irises - irysy
Easter Colors
Pink - różowy
Lilac - liliowy
Cream - cream
Baby blue - jasnoniebieski
Peach - brzoskwiniowy
Pastel - pastelowy
Wielkanocne potrawy
Asparagus - szparag
Candy - słodycze
Carrot cake - ciasto marchewkowe
Chocolate - czekolada
Cupcakes - babeczki
Deviled eggs - faszerowane jajka
Ham - szynka
Jelly Beans - żelki
Lamb - jagnięcina
Marshmallows - pianki
Potatoes - ziemniaki
Rolls - bułeczki
Zwierzęta związane z Wielkanocą:
Bunny - zajączek
Chick - kurczaczek
Lamb - baranek
Rabbit - królik
Podsumowanie
Wielkanoc to czas nadziei i radości z powodu odradzającego się życia, nie tylko w Polsce, ale również w Anglii. Tradycyjnie to także pora spotkań z rodziną i odpoczynku. Życzymy Tobie i Twoim bliskim, aby tegoroczne Święta Wielkanocne upłynęły pod znakiem uśmiechu, spokoju i szczęścia. Happy Easter!
P.S. Nie zapomnij regularnie zaglądać na naszego bloga! Znajdziesz tutaj mnóstwo ciekawych i przydatnych informacji o języku angielskim oraz o kulturze Wielkiej Brytanii!
